Zadłużenie deweloperów ciągle rośnie. Rekordzista pochodzi z powiatu wrocławskiego

W 2022 r. zadłużenie deweloperów spadało i na koniec tego roku wynosiło 177,6 mln zł. W 2023 roku, mimo funkcjonowania programu "Bezpieczny Kredyt 2 proc.", zadłużenie ponownie zaczęło rosnąć, a na koniec 2023 r. niespłacone zobowiązania wynosiły 242 mln zł. Od tamtej pory dług wciąż przyrastał i obecnie sięga 285,2 mln zł.

W ciągu dwóch lat zadłużenie deweloperów wzrosło więc o ponad 100 mln zł, czyli około 60 proc. - zauważono w raporcie Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej.

Autorzy przytoczyli dane GUS, wedle których w 2024 roku do użytku oddanych zostało 199,9 tys. nowych mieszkań, tj. niemal 10 proc. mniej niż rok wcześniej. Z kolei z danych firmy JLL wynika, że ubiegłoroczna sprzedaż była o 31 proc. niższa w porównaniu do poprzedniego roku. Deweloperzy kontynuowali zaś wprowadzanie na rynek nowych mieszkań pomimo mniejszego zainteresowania ze strony kupujących.

— Deweloperzy finansują inwestycje mieszkaniowe głównie z kredytów deweloperskich, pożyczek i środków zewnętrznych inwestorów. Spłata zobowiązań zazwyczaj następowała po sprzedaży mieszkań, jednak ten model zaczął się załamywać i w 2023 roku długi deweloperów znacznie wzrosły. Sytuacja zmieniła się na jeszcze gorszą, kiedy impuls w postaci +Bezpiecznego Kredytu 2 proc.+ zaczął gasnąć, a potencjalni nabywcy zamarli w oczekiwaniu na kolejny program rządowy oraz spadek stóp procentowych — zauważył prezes zarządu firmy windykacyjnej Kaczmarski Inkasso Jakub Kostecki.

Z danych KRD wynika, że liczba zadłużonych firm deweloperskich wynosi 4692 podmioty. W sumie mają one 23,1 tys. nieuregulowanych zobowiązań finansowych, a średnio na jednego dłużnika przypada 60,8 tys. zł. Największe zobowiązania ciążą na spółkach prawa handlowego - 226,5 mln zł, zaś jednoosobowe działalności gospodarcze są zadłużone na 58,7 mln zł.

W ocenie autorów raportu, zapowiedziany przez rząd program wsparcia kupujących "Pierwsze klucze" nie poprawi sytuacji inwestorów mieszkaniowych działających na rynku pierwotnym. Projekt, oprócz dofinansowania mieszkalnictwa komunalnego i społecznego, przewiduje bowiem przede wszystkim wsparcie w zakupie mieszkań na rynku wtórnym oraz budowie domów w mniejszych miejscowościach.

Oznacza to - jak zauważyli autorzy badania - że zadłużenie deweloperów może dalej rosnąć.

Długi deweloperów w największym stopniu odbijają się na sektorze finansowym. Muszą oni oddać bankom, firmom ubezpieczeniowym czy funduszom sekurytyzacyjnym niemal 130 mln zł. Drugą dużą grupę wierzycieli stanowią firmy budowlane, przede wszystkim te zajmujące się konstrukcjami i remontami, które czekają na blisko 50 mln zł. Deweloperzy mają także długi wobec firm zajmujących się działalnością naukową, profesjonalną i techniczną, a więc np. architektów, inżynierów czy prawników i księgowych, którym powinni zwrócić 24,7 mln zł. Prawie 15 mln zł są też winni firmom telekomunikacyjnym.

— Zadłużenie deweloperów to efekt skomplikowanego łańcucha płatności, jaki charakteryzuje branżę budowlaną – od inwestora, przez generalnego wykonawcę, po liczne podmioty podwykonawcze, które nie zawsze są formalnie zgłoszone do inwestora. Sprawy, jakie trafiają do windykacji, nigdy nie są proste ani jednoznaczne. Przyczyn braku płatności jest wiele, od kwestii związanych z jakością wykonanych prac budowlanych, po nieprawidłowości formalne w dokumentacji — wskazał Jakub Kostecki.

Dodał, że kwoty pojedynczych zobowiązań w tej branży często przekraczają 100 tysięcy, a nawet milion złotych.

Z raportu KRD wynika, że największe nieuregulowane zobowiązania mają deweloperzy w województwie mazowieckim, gdzie zarejestrowane są 1064 zadłużone podmioty, których łączne zobowiązania wynoszą 92,3 mln zł. Średni dług mazowieckiej firmy to 86,7 tys. zł, czyli dużo powyżej średniej krajowej.

W KRD figuruje również 426 inwestorów mieszkaniowych z Dolnego Śląska, a ich zadłużenie wynosi w sumie 34,5 mln zł. Wśród nich jest rekordzista – przedsiębiorca z powiatu wrocławskiego, który ma 32 przeterminowane zobowiązania finansowe głównie wobec firm budowlanych i dostawców energii.

Trzecie miejsce w rankingu zadłużenia zajęli deweloperzy z województwa pomorskiego, którzy winni są swoim wierzycielom ponad 33,6 mln zł.

(PAP)