We Wrocławiu powstanie centrum medycyny precyzyjnej

Jak zapowiada rektor uczelni, prof. Piotr Ponikowski, proces organizacji potrwa co najmniej kilka lat. Celem jednostki będzie połączenie badań klinicznych ze spersonalizowaną praktyką lekarską, wzorując się na najlepszych amerykańskich i europejskich ośrodkach.

Prof. Ponikowski podkreśla, że rozwój medycyny precyzyjnej to nie opcja, lecz konieczność. Dziedzina ta koncentruje się na dostosowywaniu terapii do indywidualnych cech pacjenta, zamiast stosowania ujednoliconych schematów leczenia. Precyzyjne podejście obejmuje także profilaktykę, np. identyfikację osób z wysokim ryzykiem rozwoju choroby i wdrażanie indywidualnych strategii zapobiegawczych.

Wzorce z USA i Europy
Medycyna precyzyjna od ponad dekady rozwija się w Stanach Zjednoczonych, gdzie najlepsze ośrodki badawcze współpracują z przemysłem. W Europie Komisja Europejska ogłosiła w 2023 roku powstanie Europejskiego Partnerstwa dla Medycyny Personalizowanej, do którego należy także Polska. Jednak nadal nie wyłonił się wiodący ośrodek europejski. Wrocławska uczelnia chce wykorzystać swoje międzynarodowe kontakty, aby stworzyć kompleksowe centrum badawczo-kliniczne.

Proces organizacyjny potrwa od trzech do pięciu lat, ze względu na złożoność przedsięwzięcia. Kluczowym elementem będzie powołanie interdyscyplinarnego zespołu naukowców, który skoncentruje się wyłącznie na budowie centrum. Rektor zakłada, że liderem powinien zostać biolog lub biolog molekularny z doświadczeniem i licznymi publikacjami. Do zespołu dołączą również specjaliści z zakresu genetyki, bioinformatyki, epidemiologii oraz naukowcy zajmujący się medycyną omiczną.

Uniwersytet Medyczny już teraz przygotowuje tzw. mapę drogową dla przyszłego centrum. Jednym z pierwszych obszarów badań będzie zastosowanie medycyny precyzyjnej w leczeniu kardiomiopatii oraz onkologii. Planowane są również badania nad profilowaniem omicznym, które pozwoli na wczesne wykrywanie ryzyka chorób i opracowanie indywidualnych strategii profilaktycznych.

Jako przykład zdobywania doświadczeń w tej dziedzinie rektor wskazuje projekt dotyczący modelu ryzyka zapadalności na raka jelita grubego u pacjentów z nieswoistymi zapaleniami jelit. Badanie to poprowadzi dr Mariusz Fleszar, prof. UMW, w ramach Uniwersyteckiego Centrum Badań Omicznych.

Tworzenie nowoczesnego centrum wymaga szerokiej współpracy. Wrocławska uczelnia już teraz angażuje się w projekty konsorcjalne, takie jak Polskie Konsorcjum Badawcze Kardiomiopatie. Prof. Ponikowski podkreśla, że największą bolączką polskiej nauki jest brak chęci do integrowania danych i prowadzenia badań na szeroką skalę. Docelowo badania nad medycyną precyzyjną powinny obejmować populacje liczące tysiące osób, podobnie jak w Stanach Zjednoczonych czy Wielkiej Brytanii.