Obrączkowanie piskląt bociana białego w Puszczy Kampinoskiej

Cyprian Kamil Norwid

Obrączkowanie piskląt bociana białego w Puszczy Kampinoskiej

W Kampinoskim Parku Narodowym i jego otulinie każdego roku odbywa się niezwykła akcja – obrączkowanie piskląt bociana białego.
To wydarzenie, koordynowane przez wolontariuszy z KPN pod czujnym okiem doktora Adama Olszewskiego, jest częścią szeroko zakrojonego projektu badawczego, który trwa od 2006 roku. Projekt ten ma na celu szczegółowe badania nad populacją bociana białego w rezerwacie Biosfery „Puszcza Kampinoska”.

Obrączkowanie ptaków to nie tylko tradycyjna metoda badawcza, ale także narzędzie, które dostarcza naukowcom wielu cennych informacji. Dzięki obrączkom można śledzić bociany podczas migracji, zimowania i w okresie lęgowym w kolejnych latach ich życia. W trakcie tegorocznej akcji, ornitolodzy mierzą dzioby, skrzydła i ważą pisklęta, a czasami zbierają wypluwki i pióra dorosłych ptaków.

Bocian biały jest gatunkiem parasolowym, co oznacza, że jego ochrona wspiera zachowanie wielu innych gatunków zwierząt, takich jak żurawie, czajki, ważki, wydry czy bobry. W Polsce, od 20 lat przeprowadzana jest też akcja liczenia bocianich gniazd, która obecnie odbywa się w ramach VIII Międzynarodowego Spisu Bociana Białego. KPN poinformował, że w 2023 roku na terenie Kampinoskiego Parku Narodowego sprawdzono 156 gniazd i platform, z czego 69 zawierało młode bociany.

Wyzwania i sukcesy

Dotychczasowe wyniki liczenia pokazują, że bociany w Polsce zmagają się z wieloma wyzwaniami. Liczebność tego gatunku zmniejsza się, szczególnie na zachodzie kraju, gdzie dominuje wielkoobszarowe rolnictwo, nieprzyjazne dla bioróżnorodności. Na przykład, między rokiem 2004 a 2014 liczba bocianów spadła z około 52 tysięcy par do 45-46 tysięcy par. Jednakże, w regionach wschodnich, gdzie rolnictwo ma bardziej tradycyjny charakter, bociany mają lepsze warunki do życia i gniazdowania.

Ciekawym zjawiskiem jest adaptacja bocianów do nowych warunków żerowania. W niektórych regionach bociany nauczyły się korzystać z wysypisk śmieci jako źródła pożywienia, co pozwoliło im na przetrwanie w trudniejszych warunkach. Badania pokazują, że w miejscach takich jak województwo zachodniopomorskie i pomorskie, gdzie znajdują się otwarte składowiska odpadów, liczba bocianów wzrasta.

Dzięki obrączkowaniu wiemy, że bociany z Puszczy Kampinoskiej migrują na znaczną odległość. Zostały one zaobserwowane m.in. w Europie Wschodniej, na Bliskim Wschodzie, a nawet w Afryce Południowej. Co więcej, niektóre z bocianów, które wykluły się w Puszczy Kampinoskiej, gniazdują później w innych rejonach Polski. U nas potrafią pojawić się ptaki, które wykluły się w sąsiednich państwach.

Ochrona bociana białego to skomplikowane i wieloaspektowe zadanie. Wymaga ona nie tylko bezpośrednich działań, takich jak obrączkowanie czy ochrona siedlisk, ale także zrozumienia i adaptacji do zmieniających się warunków środowiskowych. Akcja obrączkowania i liczenia bocianów jest ważnym elementem tych działań, dostarczając niezbędnych danych do dalszych badań i ochrony tego niezwykłego gatunku. Warto wspomnieć, że informacje o obrączkowanych bocianach można śledzić w internetowej bazie ptaków polring, dostępnej pod adresem https://ring.stornit.gda.pl/.

Ochrona bociana białego to nie tylko troska o jeden gatunek, ale o cały ekosystem, który dzięki niemu może przetrwać i rozwijać się w harmonii z naturą.

Barbara Mikulska-Rola